Porozumienie gazowe podpisane
Wbrew medialnym spekulacjom, 29 października doszło do podpisania umowy na dostawy dodatkowych ilości rosyjskiego gazu do Polski. Według przedstawicieli Polski i Rosji naniesione zmiany okazały się wystarczające do zaspokojenia żądań Komisji Europejskiej. Czy tak będzie w rzeczywistości, dowiemy się wkrótce.
Od niemal tygodnia zarówno polska jak i rosyjska strona starają się przekonać opinię publiczną o zgodności zawartego porozumienia z prawem unijnym, powołując się tym samym na udział przedstawicieli Komisji w rozmowach. Mimo kilku odbytych spotkań podczas których Komisji przedstawione zostały umowy nadal brakuje jednak ostatecznej pozytywnej oceny porozumienia.
Porozumienie zakłada, że operatorem gazociągu jamalskiego zostanie spółka Gaz-System zastępując tym samym EuRoPol Gaz. Gaz-System, poza utrzymaniem technicznym, nie będzie miał wpływu na funkcjonowanie gazociągu, a w szczególności na wysokość taryf za przesył rosyjskiego gazu przez terytorium Polski na Zachód. Kompetencja ta pozostanie w gestii EuRoPol Gazu, który zobowiązany jest do składania wniosku taryfowego podlegającego rozpatrzeniu przez organ regulacyjny, którym w Polsce jest Urząd Regulacji Energetyki.
Wątpliwości budziła możliwość dostępu stron trzecich do gazociągu, który zgodnie z obowiązującym porozumieniem został wypełniony rosyjskim gazem do 2019 roku. Jak się okazało kwestie te uregulowane zostały w ramach umowy cywilno-prawnej zawartej pomiędzy spółkami, przed udostepnieniem której zainteresowane strony mogą się bronić. Jak się jednak okazało spółki zdecydowały się na przedstawienie Komisji Europejskiej kluczowych fragmentów umowy z zastrzeżeniem, iż nie zostaną one podane do wiadomości publicznej.
Najistotniejszym zapisem umowy jest ilość gazu kupowanego z Rosji, która będzie wynosić:
- 9,03 mld m3 wg polskiej normy (tj. 9,7 mld m3 wg GOST) w 2010 roku
- 9,77 mld m3 wg polskiej normy (tj. 10,5 mld m3 wg GOST) w 2011 roku
- 10,24 mld m3 wg polskiej normy (tj. 11,0 mld m3 wg GOST) od 2012 do 2022 rok
W tym miejscu dochodzimy jednak do sprzeczności z przyjętym 24 października 2000 roku przez Radę Ministrów Porozumieniem w sprawie minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy, które wyznacza maksymalny poziom udziału surowca pochodzącego z jednego źródła w ogólnym bilansie importowym. Dokument ten zakłada, że w roku 2010 udział ten nie może przekroczyć 70%. Uwzględniając wielkości importu z Niemiec na poziomie z 2009 roku, udział surowca rosyjskiego wyniesie 89% w porównaniu do 82% w roku 2009.
Udział rosyjskiego gazu w całości konsumpcji surowca wyniesie z kolei 67% przy uwzględnieniu popytu na poziomie z 2009 roku. Wszystko wskazuje jednak na to, że zapotrzebowanie na gaz w roku obecnym przewyższy ubiegłoroczny popyt, a co za tym idzie udział rosyjskiego gazu w ogólnym bilansie zużycia będzie niższy.
Po podpisaniu umowy głos zabrał również Władimir Putin, który oświadczył, iż Rosja deklaruje chęć przesyłania gazu przez terytorium Polski do 2045 roku. Mając jednak w pamięci słowne gwarancje udzielane przez Rosjan Białorusi nie należy przywiązywać do tego typu nieformalnych deklaracji większej uwagi, gdyż mogą być one związane ze wzmożeniem działań zmierzających do poprawy wizerunku rosyjskich przedsiębiorstw energetycznych w Polsce, co miałoby zaowocować intensyfikacją współpracy (udział w budowie elektrowni atomowej w Obwodzie Kaliningradzkim) bądź umożliwieniem przejęcia 53% akcji Lotosu jednemu z zainteresowanych przejęciem rosyjskich podmiotów.
Obiecywany Polsce upust cenowy został zachowany, lecz strony nie podały dokładnego mechanizmu wyliczania bonusowej zniżki. Wiadomo tylko, iż dotyczyć on będzie ceny kontraktowej dla gazu odebranego ponad minimalną ilość roczną czyli ponad 85% zakontraktowanej wielkości. Według kalkulacji PGNiG przyniesie to oszczędności rzędu 200-250 mln zł. Kamil Kliszcz z DI BRE Bank wyliczył, że z tytułu upustu PGNiG może zaoszczędzić rocznie 130 mln zł. Ostatnie szacunki mówią, iż cena gazu z Rosji wynosi obecnie 350 – 370 USD za 1000 m sześc.
Dla spragnionych szczegółów załączam treść podpisanych porozumień:
