Umowa gazowa z Rosją z 2010 roku

Kolejna umowa na zakup rosyjskiego gazu ma na celu wprowadzenie zmian do podpisanych już kontraktów z 25 sierpnia 1993 r. oraz 12 lutego 2003 roku, które kształtują ilość kupowanego przez Polskę gazu ziemnego oraz warunki jego dostarczania. Przyjrzyjmy się nowej umowie szczegółowo.

Najważniejsze postanowienia w oparciu o projekt umowy z Rosją z dnia 01.02.2010:

• Dostawy odbywają się przez punkty zdawczo-odbiorcze: Drozdowicze, Wysokoje, Tietieriowka i Kondratki (czyli Gazociągiem Jamał, w tym wypadku nie mniej niż 2,88 mld m sześc.);
• Zakup 9,7 mld m sześc. gazu ziemnego w 2010; 10,54 mld m sześc. w 2011 i 11 mld m sześc. w latach 2012-2037 (dotychczasowa umowa obowiązywała do 2022 r. i zakładała zakup 8 mld m sześc. w latach 2010-2014 i 9 mld m sześc. w latach 2015-2022);
• Przedłużenie kontraktu z EuRoPol Gazem na przesył gazu przez terytorium Polski do 2045 r.;
• Stawki za przesył powinny być ustalane na poziomie nie przynoszącym strat spółce EuRoPol Gaz oraz umożliwiającym jej spłatę zaciągniętych pożyczek;
• Docelową wysokość corocznego zysku EuRoPol Gazu ustalono na 21 mln zł;
• EuRoPol Gaz nalicza stawki za opłaty przesyłowe w latach 2006-2009 według porozumienia z stycznia 2010 r. rezygnując tym samym z dodatkowych roszczeń wobec Gazprom Exportu;
• Objęcie po 50% udziałów w EuRoPol Gazie wraz z parytetowym zarządzaniem spółką przy jednomyślnym podejmowaniu decyzji (eliminacja Gas Tradingu posiadającego obecnie 4% akcji);
• Powierzenie funkcji Operatora Systemów Przesyłowych spółce Gaz-System (dotychczas pełnił ją EuRoPol Gaz).
• W wypadku zmian w polskim prawie, które uniemożliwiłyby wprowadzenie postanowień strony są zwolnione z ich realizacji oraz zobowiązują się do kolejnych negocjacji;

Po rozpatrzeniu umowy na posiedzeniu rządu Ministerstwo Spraw Zagranicznych wyraziło obawę, iż nie jest ona zgodna z prawem wspólnotowym, gdyż łamie obowiązującą w całej Unii Europejskiej zasadę TPA (Third Party Access pojawiła się w podpisanym 17 grudnia 1994 r. w Lizbonie Traktacie Karty Energetycznej, następnie została zaimplementowana do polskiego Prawa Energetycznego w art. 4 ust 2 ustawy). W odpowiedzi Minister Gospodarki, Waldemar Pawlak wystosował pismo, w którym stwierdza, że podpisywane protokoły nie podlegają ratyfikacji, przez co nie są źródłem prawa, a jedynie wytycznym dla polskich i rosyjskich spółek gazowych.

Największe wątpliwości budzi w mediach wielkość zakontraktowanego wolumenu oraz okres obowiązywania umowy. Ilość gazu nie odbiega jednak znacznie od poprzednich ustaleń jeżeli weźmie się pod uwagę, iż wraz z początkiem 2009 r. spółka RosUkrEnergo zaprzestała dostaw w wysokości 2,38 mld m sześc. Rosja dostarczałała nam do tej pory 7,38 mld m sześc.

Okres obowiązywania można z polskiej perspektywy oceniać dwojako. Wydłużenie obowiązywania kontraktu z jednej strony umożliwia strategiczne planowanie w sektorze gazu ziemnego, gdyż bez zagwarantowanych długookresowych dostaw ciężko jest mówić o jakiejkolwiek stabilności funkcjonowaina przedsiębiorstw opierających swoją produkcję o gaz ziemny. Dobrym przykładem są tu Zakłady Azotowe w Puławach, którym ciężko będzie znaleźć inwestora strategicznego w zbliżającej się wielkimi krokami prywatyzacji. Podpisywanie długookresowych kontraktów jest zjawiskiem powszechnym na całym świecie.

Z drugiej strony, mając na względzie realizowane projekty dywersyfikacyjne (budowa terminalu od odbioru LNG i podpisany już kontrakt na dostaw 1 mln ton z Qatar Gas) bądź perspektywiczną eksploatację gazu łupkowego należy sądzić, że w ciągu najbliższych kilkunastu lat pojawić się może na polskim rynku nadpodaż gazu. Klauzula zakazu odsprzedaży rosyjskiego gazu uniemożliwi nam wówczas rezygnację z droższego, zagranicznego surowca. Nie mniej jednak zarówno PGNiG jak i PKN Orlen planują w ciągu najbliższych lat budowę nowych elektrowni gazowych. Zużycie gazu w Polsce w przeliczeniu na jednego mieszkańca należy do najniższych w Europie, co świadczy o perspetywiczności rozwoju rynku.

W związku z tym, iż umowa nie została jeszcze podpisana przez rządy obu państw – nie obowiązuje.

Wpis opublikowany został 27 kwietnia 2010 roku. Aktualne informacje dotyczące polsko-rosyjskiej umowy na dostawy gazu ziemnego znajdziesz w artykułach powiązanych poniżej.